Henri Masson

Merci pour cette contribution intéressante et constructive.

Je me souviens d’un Belge qui, voici pas mal de temps, dans un article, avait plaidé pour l’usage des pictogrammes et l’avait opposé à l’espéranto. Absurde !

Je pense que les pictogrammes sont utiles, et même nécessaires. Mais l’abus pourrait être néfaste et dangereux pour les raisons que vous exposez. Je pense qu’il serait bon, sans pour autant apprendre et pratiquer la langue des signes, d’avoir aussi des signes élémentaires compréhensibles par tous, où que ce soit dans le monde, entre autres pour signaler un danger.

Certes, sur le plan pratique, de tels systèmes ont leurs limites, même si les idéogrammes chinois sont eux-mêmes, d’une certaine façon, des pictogrammes. Rien ne remplacera une langue parlée et écrite permettant de développer et d’exposer des idées.

Comme il est toujours bon de terminer par une note humoristique, voici une petite histoire dont le point de départ est une information diffusée par la Voix de l’Amérique sous le titre « L’espéranto n’est plus nécessaire ». Cette information annonçait la sortie d’un traducteur universel permettant de communiquer en toute situation. Il s’agit en fait d’une carte pliable sur laquelle figurent des centaines de dessins d’objets ou des pictogrammes. En fonction de ce qu’il cherche ou de ce qu’il veut, l’utilisateur n’a qu’à montrer tel ou tel dessin à la première personne qu’il rencontre. Cette anecdote a attiré l’attention d’un Brésilien qui devait animer un cours d’espéranto. Il y était question d’un touriste allemand qui, dans un restaurant espagnol, avait voulu commander un bifteck. Comme il ne connaissait pas l’espagnol, il eut l’idée de dessiner un bovin. Avec le traducteur universel annoncé par La Voix de l’Amérique, il montra le dessin correspondant. Le garçon fit signe qu’il avait compris, et, un peu plus tard, il revint avec un billet de corrida 

Une nouvelle Télévision d’Espéranto sur Internet !

Une nouvelle télévision réticulaire fonctionne depuis quelques semaines sur Internet sur http://esperanto-tv.com !!

Le portail "Esperanto-TV" ne produit pas lui-même de nouveaux films, mais propose une liste de programmes de 9 canaux contenant de nombreux films pouvant être trouvés de façon dispersée dans des recoins plus ou moins cachés de l’Internet.

Le programme du portail "Esperanto-TV" change selon la disponibilité de nouveaux films (de bonne qualité), on ne prévoit pas plus souvent qu’une semaine.

Liste de programmes actuels :

1. - Esperantista-TV, Esperanto.TV
2. - ITV, Internacia.TV
3. - Farbskatol, Farbskatol.net
4. - Bildo-Televido (*)
5. - ETV, Esperanto-TV.com
6. - Esperanto TV (mogulus), mogulus.com/esperanto
7. - Esperanto 2.0 TV, worldtv.com/esperanto_2.0_tv
8. - Esperanto TV (ITVC), itvc.pl
9. - Parolu Mondo

Dankon Grizaleono, pro via aprezo.

Mi esperas baldaŭ kunmeti la tuton ĉe alia retejo por ebligi pli facilan enŝuton (ekz. en PDF) kaj eviti la ĝenon de stultuloj. Eble vi denove rimarkis ke kreteno, certe ĉiam la sama, denove minusigis niajn komentojn...

Donc, pour ceux qui ne lisent pas l’espéranto, j’envisage de réunir le tout sur la thèse de Pierre Corret sur un autre site afin de faciliter son téléchargement, par ex. en PDF.

Jes, mi opiniis substrekinda la frazon " Mi eĉ volonte kredus, kiom ajn paradoksa povas aspekti tiu opinio, ke Esperanto povos iam fariĝi unu el la plej potencaj iloj pri kiuj disponos niaj instruistoj por la instruado de ĉiuj vivantaj lingvoj“, ĉar, laŭ mi, tio estis ĉiam vera, kaj nun pli ol iam ajn.

Oui, j’ai pensé que la phrase suivante méritait d’être soulignée car elle a été et est plus vraie aujourd’hui que jamais : "Je croirais même volontiers, quelque paradoxale que cette opinion puisse paraître, que l’Esperanto pourra devenir un jour un des plus puissants instruments dont disposeront nos maîtres pour l’enseignement de toutes les langues vivantes. "

Jes, certe Pierre Corret estus interesiĝinta pri Springboard to Languages (EN) www.springboard2languages.org (EN, EO, FR) http://egalite.freeweb.hu/salt... sed, en Francio, hodiaŭ, oni ne esperu ke seninteresaj uloj trovu intereson en io konstruiva, noviga kaj eksterrutina.

Oui, Pierre Corret se serait certainement intéressé à Springboard to Languages (EN) www.springboard2languages.org (EN, EO, FR) http://egalite.freeweb.hu/salt... mais, en France, aujourd’hui, il ne faut pas espérer que des individus inintéressants trouvent de l’intérêt dans quelque chose de constructif, d’innovant et sortant de la routine.

Suite du résumé en espéranto de la thèse de doctorat en médecine de Pierre Corret
“Utilité et possibilité d’une langue internationale auxiliaire en médecine“ (1908). Pages 135 à 137 : "Conclusions".

—

Traduko de la konkludoj de la disertacio de Pierre Corret pri "Utileco kaj ebleco de internacia helplingvo en medicino" (1908). Paĝoj 135 ĝis 137 : "Conclusions" (Konkludoj).


— -

KONKLUDOJ

p. 135
1. - La lingvodiverseco alportas al la internaciaj medicinaj kongresoj ĉiam kreskantajn malfacilaĵojn, ĉiam sentataj kaj esprimitaj ĉefe fare de la medicinistoj, kies nacia idiomo estas ordinare neakceptata en tiuj kongresoj.

Multaj kongresoj esprimis deziron por ke, por meti finon al tiuj malfacilaĵoj, oni alprenu en la internaciaj kongresoj la internacian helplingvon Esperanto. Certa nombro el ili jam alprenis mem tiun lingvon, precipe en la lasta Internacia Medicina Kongreso de Lisbono kaj en la Unua Internacia Kongreso de Fizioterapio, kie komunikaĵoj en Esperanto estis prezentitaj fare de D-ro Krikortz, el Stokholmo.

Ĉar Esperanto estas por ĉiuj tre facile akirebla, kaj ĉar ĝi ebligas facile pritrakti medicinajn temojn ; ĉar la sperto pri internaciaj esperantistaj kongresoj demonstris aliflanke, ke ĝi ebligas la tujan pridiskutadon de plej diversaj demandoj inter diverslingvaj kongresanoj, nekapablaj interkompreniĝi en iu ajn el la naciaj idiomoj, estas dezirinde ke ĝia uzado fariĝu pli kaj pli ĝenerala en la internaciaj medicinaj kongresoj, kaj, tiucele, ke ĝi estu de nun ĉiam akceptata en la nombro de la oficialaj lingvoj de tiuj kongresoj.

p. 136
2. — Estas ankaŭ dezirinde, pro la samaj kialoj, ke la aŭtoroj de medicinaj artikoloj kaj verkoj prezentantaj ĝeneralan intereson, sekvigu sian laboron per resumo en Esperanto, kiel faris precipe D-ro Lambert, en sia disertacio de Zuriko pri la teorio de distordo de humero, kaj kiel tion faros de nun la rusa revuo "Ĥirurgija". La kuracistoj de ĉiuj nacioj povos tiam facile informiĝi pri la fremda medicina literaturo.

3. — La kono de la internacia helplingvo Esperanto, ĝenerale disvastigita inter la medicinistoj, multe plifaciligus la internaciajn medicinajn rilatojn, ĉu inter medicinistoj ne parolantaj la saman lingvon, ĉu inter malsanuloj kaj kuracistoj de malsamaj naciecoj.

4. — Tiu kono estus same valorega dum milita tempo, en la servoj de la Ruĝa Kruco, inter la medicinistoj diversnaciaj vokitaj por kuraci vunditojn de militantaj armeoj, same kiel inter ĉi lastaj kaj la kuracistoj, kiuj povus facile komprenigi sin de ili per malgrandaj specialaj gvidiloj, kies publikigado jam komenciĝis.

5. — Ĉar la alpreno, kiel internacia idiomo, de unu el la lingvoj nuntempe vivantaj estas neebla pro la interpopolaj rivalecoj, kiuj ĉiam kontraŭstaros al tio, ke la diversaj nacioj —  p. 137 — interkonsentu pri la elekto de la lingvo de unu el ili ;

— ĉar la alpreno de la latina ne estas pli akceptebla pro tio ke, malnova lingvo, ĝi pli kaj pli maltaŭgas por disvolvo de moderna teknika lingvo, kaj ke necesus antaŭe, por ĝin uzi, ĝin simpligi kaj kompletigi, kio farus el ĝi nur malbonan artefaritan lingvon ;

— la elekto de neŭtrala lingvo, artefarite kombinita kaj facile lernebla, fariĝas necesa por la rolo de internacia helplingvo, kaj inter ĉiuj projektoj pli malpli kompletaj prezentitaj ĝis nun ekde Lejbnico kaj Kartezio, Esperanto estas la sola kiu, posedanta ĉiujn necesajn ecojn, povis reale eniri la vojon de praktikaj aplikoj kaj posedas en la tuta mondo jam konsiderindan nombron de adeptoj.

Vidita de la Prezidanto de la Disertacio,
BOUCHARD

Vidita de la Dojeno,
L. LANDOUZY

Vidita, kun prespermeso, de la Vic-Rektoro de la Eduk-Distrikto de Parizo
L. LIARD

Suite du résumé en espéranto de la thèse de doctorat en médecine de Pierre Corret
"UTILITÉ ET POSSIBILITÉ D’UNE LANGUE INTERNATIONALE AUXILIAIRE EN MÉDECINE".

Pages 117 à 134 : "L’ESPERANTO". (129-134)

—

Daŭrigo de la resumo de la disertacio de Pierre Corret pri "Utileco kaj ebleco de internacia helplingvo en medicino". Paĝoj 117 ĝis 134 : "L’Esperanto" (129-134).
Rimarko : Ĉar en tiu ĉi parto Pierre Corret prezentas lingvajn aspektojn de Esperanto. Ĉar li komparas ĝin kun la franca, tio povas esti interesa, por uzantoj de aliaj lingvoj, por fari saman komparon se tio ne estis jam farita. Do, temas parte pri traduko kaj parte pri resumo.


p. 129

Per uzo de la prefikso “mal“ , la memoro estas konsiderinde senŝarĝigita, ĉar, por la tuta serio de kontraŭoj [malvortoj, antonimoj], sufiĉas lerni unu terminon por koni du.

Corret montras sinsekve la uzon de afiksoj kaj tiel evidentigas la regulecon de Esperanto kompare al la franca, ekz. “eg“ kaj “et“ :
arbo - arbre
arbeto - arbuste
arbego - arbre de haute futaie

pluvo - pluie
pluveto - bruine
pluvego - averse
 
“ek“, “ad“, “ig“
flugi - voler ;
ekflugi - s’envoler
krii - crier
ekkrii, s’écrier.

“ad“
pafi, tirer un coup de fusil
pafadi, faire une fusillade
paroli, parler
paroladi, discourir

Ebleco krei substantivon per anstataŭigo de “i“ per “o“ :
ekflugo, essor
pafado, fusillade
fari, faire
farigi, faire faire
vidi, voir ;
vidigi, faire voir, montrer

p. 130
bela, beau
beligi, rendre beau, embellir
pala, pâle
paligi, rendre pâle, faire pâlir

“em“, “ebl“, “ind“
kredema, enclin à croire, crédule
kredebla, possible à croire, croyable
kredinda, digne d’être cru, digne de foi
legema, qui aime à lire
legebla, lisible ; leginda, qui mérite d’être lu.

“il“
kudrilo, aiguille
flugilo, aile
kombilo - peigne (kombi - peigner)
plugilo - charrue (plugi - labourer)

“ar“
arbaro - forêt
vagonaro - train (de chemin de fer)
bovaro - troupeau de boeufs

 “ej“ :
lernejo, école (lerni, apprendre)
kuirejo, cuisine (kuiri, faire cuire)
porkejo, porcherie
hundejo, chenil (hundo, chien)

“ec“ :
boneco, bonté
grandeco, grandeur
patreco, paternité

“ul“, “ist“, “estr" :
junulo - jeune homme (juna — p. 131 — jeune)
blindulo - un aveugle (blinda, aveugle)
timulo - un poltron (timo, peur)

instruisto - instituteur
kuiristo - cuisinier
kuracisto - médecin (kuraci, traiter un malade)

lernejestro - maître d’école
regnestro - chef d’Etat
imperiestro, - empereur
elefantestro - cornac

Pri la kombinebleco de pluraj afiksoj inter si kaj kun radikoj :
arb-et-aro - bocage [rimarko HM : pli ĝusta, por "bocage", estas “heĝa kamparo“]
reg-ist-aro - gouvernement (ensemble de gouvernants)
grand-eg-ulo - géant

Same kiel la greka kaj la germana, Esperanto ebligas kreon de novaj vortoj per kunmeto de du radikoj :
fervojo - chemin de fer (fero, fer ; vojo, chemin)
lumturo - phare (lumo, lumière ; turo, tour)
sunfloro - tournesol (suno, soleil ; floro, fleur)

Ne malpli rimarkinda ol ĝia vorttrezoro estas la simpleco de la gramatiko de Esperanto, tiel simpla kaj konciza ke oni povis diri, ke ĝi konsistas entute [rim. : troiga vorto] el 16 reguloj.

Ĝi estas ankaŭ vere internacia en tiu senso ke ĝin konsistigas reguloj komunaj — p. 132 — al ĉiuj grandaj modernaj lingvoj escepte de apartaj reguloj de ĉiu el ili

Sekvas rapida trarigardo pri kelkaj bazaj reguloj :
1° ekzistas nur unu artikolo, nur difinita : “la“ ;
2° substantivo ne havas genron ; ineco estas indikebla per la sufikso “in“ ;
3° la pluralo estas indikebla per la duonvokalo “j“ ;
4° sekvas la personaj pronomoj, regulo pri objekta rekta komplemento, klarigo pri la konjugacio de la verbo “esti“ — p. 133 — kaj de ĉiuj aliaj verboj, kies konjugacio estas tute sama.

Corret konkludas jene tiun ĉapitron :

"Ni volis, en tiu disertacio, prefere ol teorie disertacii pri la utileco de alpreno de internacia lingvo en medicino, alporti dokumentojn, kiuj pruvas ĝis kioma grado la internaciaj medicinaj rilatoj estas ĝenataj pro la lingvodiverseco
Oni ĝenerale akordiĝas pri tiu punkto, sed solvo ne estis ĝis nun trovita por meti finon al tiu bedaŭrinda situacio.
Ni montris ke de ĉiuj flankoj oni komencas serĉi tiun solvon en la alpreno de Esperanto, kaj ni pruvis aliflanke ke tiu lingvo facile ebligas pritrakti medicinajn temojn — p. 134 —. La raporto, kiun oni ĵus legis pri ĝia konsisto, kunmetita kun la pruvoj kiujn ni aldonis, finos, mi esperas, konvinki pri la ebleco de ĝia alpreno kiel internacia helplingvo en medicino."